Materialen
Er kan heel veel infromatie gevonden op website van Museum voor de Oudere Technieken. Ook heb ik heel wat praktische informatie genoteerd op de cursus die ik gevolgd heb bij het MOT. Dit is een korte samenvatting:
Voor de onderbouw en de zijkanten van de oven gebruik ik snelbouw stenen. Niemand die dit ziet want er komt een houten tuinhuis rond. Alleen de voorkant van de oven zal zichtbaar zijn en die werk ik dan ook volledig af met dezelfde stenen als ik voor de koepel ga gebruiken, namelijk oude klampstenen. De oven zelf komt op een gegoten betonplaat met daarop een isolerende calcium silicaat plaat. De onderbouw kan ik later gebruiken om hout en ander materiaal in op te slaan.
Voor de koepel van de oven, het begin van de schouw en de ovenvloer heb je oude bakstenen nodig die met de hand of 'slecht' machinaal gemengd zijn. Doordat de steen niet homogeen is en dus dooraderd is, kan hij beter tegen de warmte. Ook is hij op een hogere temperatuur gebakken dan de nieuwere stenen. Gemakshalve gebruik ik voor de hele constructie oude gerecupereerde klampstenen. Voor de ovenvloer kan je ook vuurvaste stenen gebruiken, maar die hebben als nadeel dat je lang moet stoken voor ze warm genoeg worden omdat ze heel veel warmte kunnen opslaan. En sommige vuurvaste stenen bevatten toxische stoffen! Op de website van www.broodoven.com heb ik speciaal voor bakovens gemaakte tegels besteld voor de ovenvloer. Deze stenen worden zonder voeg gelegd. Alleen rondom, dus tussen vloer en koepel komt een smalle voeg die opgevuld wordt met leemmortel.
Voor het opvoegen van alle stenen die warm worden heb je vuurvaste mortel nodig. Hiervoor gebruik ik leemmortel (leem - zand). Het gemakkelijkste is om een bigbag met leem te bestellen zodat de verhouding leem en zand al in orde is. Leemmortel kan niet tegen water, dus zeker aan de bovenkant van de schouw moet je gewone mortel gebruiken. Je kan bij de leemmortel ook kalk toevoegen waardoor deze 'waterproof' wordt.
Dezelfde leemmortel heb je ook nodig om rond de koepel te leggen als isolatielaag in een 10 cm dikke laag. Deze laag moet je wapenen met stro (liefst het sterkere roggestro) zodat hij beter tegen het uitzetten en krimpen kan. Als je dit niet doet, gaat de koepel zeker scheuren bij het uizetten en krimpen als de oven opwarmt en weer afkoelt.
In de ovenvloer voorzie ik een muuranker om de zijdelings krachten op te vangen van de uitgezette oven. Als je dit niet doet, dan is de kans groot dat de oven de 2 zijkanten wegduwt en na een tijdje kan de koepel zelfs instorten! Al het ijzerwerk laat ik door een plaatselijke lasser maken. Hij heeft voor mij ook de deur en muuranker gelast. Ik heb bij hem ook het L-profiel gekocht waarmee de overbrugging vooraan ondersteund wordt.
Voor het stoken van de oven heb je takkenbossen nodig. Snoeihout is hier ideaal voor zodat je een mix hebt van klein hout met een paar dikkere stukken. Liefst geen houtsoorten die veel kolen achter laten (beuk, eik), maar bevoorbeeld berk omdat dit brand met veel hitte en niet al te veel kolen achterlaat. Maar je kan eigenlijk elk soort hout gebruiken dat genoeg gedroogd is.
Dit is de lijst van materialen die gebruikt zijn in de oven:
- 100 snelbouwstenen + cement voor onderbouw
- 100 snelbouwstenen + cement voor steunmuur rond koepel
- murfor wapening voor steunmuur ronde de koepel (deze wapening is ook vooraan gebruikt om de aansluiting van de koepel op de muur te verstevigen)
- 2000 oude klampstenen voor muur vooraan, koepel en schouw
- muuranker
- deur gelast in roestvrij staal
- 6 x silicaat plaat (100 x 50 x 5 cm) als isolatie voor op de welfsels (zie webshop http://www.broodoven.com/)
- 18 x tegel (30 x 30 x 5 cm) als ovenvloer (zie webshop http://www.broodoven.com/)
- 6 x welfsels van 13 cm hoog, 33 cm breed en 2 m lang
- 5 cm dikke druklaag met wapening voor op de welfsels
- bigbag leem (ongeveer 1500 kg): aardvochtige leem met 10 mm stro (Claytec 05.010 via http://www.ecobouw.be)
- extra stro als waping voor leemmortel
- 150 kg hydraatpoederkalk voor mengen met leemortel
Gekocht materiaal voor metsen van snelbouwstenen, gieten van betonplaat en maken van chape:
- 18 zakken voorgemengde cement
- 8 zakken cement
- 36 zakken zand
- 14 zakken grind